'Người khổng lồ' Yao Ming: Bị Trung Quốc ép chơi bóng rổ và con đường trở thành huyền thoại

Vào những năm 1970, bố của Yao Ming - ông Yao Zhiyuan được ghi nhận là người đàn ông cao nhất Thượng Hải với chiều cao đạt 2,05m. Yao Zhiyuan vốn là một công nhân. Ông sau đó được chọn chơi cho Đội bóng rổ Thượng Hải nhờ chiều cao của mình. Dấu ấn chuyên môn của Yao Zhiyuan vì thế không có gì quá đặc biệt, chỉ có chiều cao hơn người của ông thu hút sự chú ý của giới chức thể thao Trung Quốc.

Yao Zhiyuan được lựa chọn vào chương trình kết hôn dựa trên bộ gen để tạo ra những đứa con ưu tú. Người được ghép cặp với ông là bà Fang Fengdi, nữ đội trưởng đội tuyển bóng rổ quốc gia Trung Quốc với chiều cao lên tới 1m91. Và thế là Yao Ming - một đứa trẻ sơ sinh khác thường với đôi chân và bàn tay lớn - ra đời ngày 12/9/1980 tại Thượng Hải. Mới lọt lòng mẹ, Yao đã nặng 5kg rồi, gần gấp đôi so với đứa trẻ sơ sinh bình thường.

Giống như hai ông bà bô, Yao Ming được định sẵn để trở thành cầu thủ bóng rổ ngay từ khi sinh ra. Nhưng bóng rổ lại không khơi gợi được sự hứng thú nào từ Yao Ming. Trái lại, dị nhân khổng lồ này còn ghét cay ghét đắng trái bóng cam.

Ước mơ của Yao là được làm phi hành gia. Bản thân bố mẹ ông cũng kịch liệt phản đối chuyện con trai theo nghiệp cầu thủ sau khi từng chứng kiến sự khắc nghiệt của thể thao thời đó. Mặc dù vậy, Yao vẫn bị ép tham gia chương trình đào tạo bóng rổ có cường độ cao, lặp đi lặp lại dưới sự huấn luyện khắt khe khi mới lên 8 tuổi. Rõ ràng khát vọng của một cậu bé lớp 3 không thể đi ngược với những gì đã được lập trình sẵn dành cho mình.

Yao Ming được các bác sĩ Trung Quốc dùng phương pháp đo xương cổ tay để đoán định chiều cao khi trưởng thành. Họ dự báo lớn lên, ông sẽ đạt đến chiều cao khoảng 2,21m. Thực tế sau này, Yao còn cao tới 2,29m, vượt ngưỡng dự báo của các bác sỹ tới 8cm.

Năm lớp 6, ở tuổi 12 Yao Ming đã cao hơn mẹ và gần bằng bố. Cậu nhóc khổng lồ đạt chiều cao 2,04m và trở thành VĐV trọng điểm được đào tạo đặc biệt. Sau cùng, những bước đi của thể thao Trung Quốc đã đưa Yao Ming phát triển theo đúng quỹ đạo.

Năm 13 tuổi, Yao Ming gia nhập đội trẻ Shanghai Sharks thuộc Giải bóng rổ nhà nghề Trung Quốc CBA. Bốn năm sau, ông được đôn lên đội một và trở thành trụ cột của đội kể từ đó. Shanghai Sharks chính là đội bóng đầu tiên trong sự nghiệp Yao, và là bệ phóng trên hành trình trở thành siêu sao của ông.

Năm 2001, Yao Ming đoạt danh hiệu MVP của CBA, chính thức bước vào hàng ngũ những VĐV nổi tiếng nhất Trung Quốc. 12 tháng sau, ông giành chức vô địch đầu tiên và cũng là duy nhất cùng Shanghai Sharks.

Những thành công của Yao Ming trong màu áo Shanghai Sharks bắt đầu thu hút sự chú ý của người Mỹ. Ông lọt vào mắt xanh của vài đội tuyển trạch thuộc các đội bóng đang chơi tại giải Nhà nghề Mỹ NBA. Điều này giúp Yao có thêm tự tin để ứng cử bản thân vào buổi tuyển chọn tân binh NBA năm 2002.

Tuy vậy, những vinh hoa phú quý sắp đến từ Mỹ khiến Yao Ming gặp không ít phiền hà bởi chính quyền Trung Quốc. Năm 2002, chính phủ nước này ban hành các quy định mới yêu cầu ông và các cầu thủ Trung Quốc khác phải chuyển một nửa số thu nhập từ NBA, bao gồm cả tiền lương và bản quyền hình ảnh, cho chính phủ và hiệp hội bóng rổ quốc gia.

CBA thì bắt buộc Yao Ming phải thi đấu cho đội tuyển Trung Quốc tại World Cup bóng rổ năm 2002 nếu muốn xuất ngoại. Họ cũng dọa sẽ chặn đường sang Mỹ nếu ông không phải cầu thủ đầu tiên được chọn ở buổi tuyển tân binh. Trung phong sao 2,29m sau đó được đội Houston Rockets mang về ngay ở lượt đầu tiên, biến ông trở thành cầu thủ ngoại quốc đầu tiên được hưởng vinh dự này.

Tại đội bóng mới, Yao Ming sớm chứng minh được tài năng của mình. Phong độ ấn tượng của Yao giúp trung phong khổng lồ đến từ Trung Hoa không chỉ trở thành trụ cột quan trọng của Rockets mà còn là một trong những ngôi sao bóng rổ nổi tiếng nhất thế giới. Yao Ming có 8 năm thi đấu tại Mỹ trước khi giải nghệ vào năm 2011. Trong khoảng thời gian đó, ông luôn nằm trong số những cầu thủ được yêu thích nhất, phần lớn nhờ vào sự ủng hộ đến từ quê nhà.

Yao Ming còn là người mở đường cho các tuyển thủ bóng rổ Trung Quốc sang NBA thi đấu, bao gồm Yi Jianlian, Sun Yue hay Zhou Qi. Ảnh hưởng của Yao Ming với bóng rổ Trung Quốc là rất lớn. Ông trở thành niềm cảm hứng cho thế hệ trẻ theo đuổi sự nghiệp bóng rổ đồng thời biến môn thể thao này thành được yêu thích nhất ở xứ tỷ dân.

Sau khi giải nghệ, Yao đã tốt nghiệp ngành kinh tế tại trường đại học Jiao Tong ở Thượng Hải vào năm 2018. Ông lấy tấm bằng cử nhân này ở tuổi 38 một phần cũng vì lời hứa với bố mẹ mình. Hồi Yao gia nhập CLB Shanghai Sharks, ông đã hứa với hai cụ thân sinh rằng kiểu gì về sau anh cũng sẽ tốt nghiệp đại học như họ mong muốn.

Không chỉ hiếu thảo, Yao Ming cũng được biết đến là một con người rất trung thành. Năm 2009, ông tự bỏ tiền mua lại đội bóng cũ Shanghai Sharks, nhờ đó đội bóng này thoát khỏi nguy cơ phá sản. Trước khi được Yao cứu giúp, Shanghai Sharks phải đối diện với nguy cơ không thể góp mặt vào giải bóng rổ Trung Quốc mùa 2009/10 vì vấn đề tài chính.

Yao kết hôn với nữ đồng nghiệp Ye Li có chiều cao 1m91 vào năm 2007. Năm 2010, họ đón chào tiểu công chúa Yao Qinlei. Các fan thi nhau dự đoán chiều cao trong tương lai của Yao Qinlei có thể lên tới 2m, cũng như chung dự đoán cô bé sau này cũng sẽ thành sao bóng rổ.

Yao Ming không chỉ là tượng đài bóng rổ của Trung Quốc, của châu Á mà của cả thế giới. Hành trình lên tầm huyền thoại của cựu tay ném cao 2m29 này được lập trình kỹ càng, chứ không phải chuyện thành công đến một cách tự nhiên và tình cờ. Nhưng thực sự, ông không có quá nhiều sự lựa chọn cho riêng mình, nếu không muốn nói là bị đóng khung vào một lựa chọn duy nhất: Phải làm cầu thủ bóng rổ vì chiều cao dị thường.