Đội tuyển Anh: Chiến thắng của những điều bình thường

Những người bình thường

Harry Kane là nhân vật đáng chú ý nhất trong mấy ngày qua: anh đã không nổ súng một thời gian dài, bỏ lỡ nhiều cơ hội ở vòng bảng, trước trận gặp Đức. Anh cũng không thể ghi bàn sau một cơ hội khá rõ ràng trong hiệp một, ngay tại Wembley. Trong đầu Kane nhiều khả năng đã tự xây dựng một kịch bản xấu sau khi trận đấu kết thúc. Chỉ một tháng trước thôi, anh lần thứ ba trở thành Vua phá lưới Ngoại hạng Anh.

Raheem Sterling thì đã là “khách quen” của các tờ báo Anh lẫn… Việt Nam. Anh bị chỉ trích vì lối chơi rườm rà và đôi khi khá “tối” của mình. Với các chuẩn mực chiến thuật, Sterling có vẻ như là một mắt xích vô duyên trong hệ thống của đội tuyển Anh. Cũng chỉ một tháng trước thôi, anh đã giương Cúp vô địch Premier League cùng Man City, và được Pep Guardiola thừa nhận là một trong số những nhân vật quan trọng trong hệ thống của ông.

Bên ngoài sân, Gareth Southgate cũng là một ví dụ của những sức ép vô lý khác. Ông bị chỉ trích liên tục bởi các quyết định nhân sự và chiến thuật. Trước giải, tờ báo này tư vấn ông hãy dùng hệ thống tương tự Man City của Guardiola. Trước trận gặp Đức, có tờ nọ lại tư vấn ông dùng sơ đồ ba hậu vệ như những gì Hungary đã làm ở vòng bảng.

Và Southgate… làm thật. Ông chẳng ngại tiếp thu ý kiến của ai cả. Daily Mail đặt câu hỏi về chuyện Jack Grealish chưa được sử dụng, và thế là ông tung anh vào sân (của đáng tội, lại… có hiệu quả). Ông có vẻ chân phương, thiếu sắc sảo, quá yếm thế và thiếu đi triết lý rõ nét, và ít cái tôi, hoặc người ta luôn cho rằng ông thiếu cái tôi. Một miếng mồi ngon của cánh báo chí. Họ quên mất rằng Southgate đã ngồi chiếc ghế nóng này 4 năm, và có những thành tựu nhất định, như là vị trí thứ tư ở World Cup 2018.

Trong nhiều năm, bức tranh về đội tuyển Anh lúc nào cũng bị bóp méo đi, vì nền truyền thông lá cải của đất nước này. Các tờ báo phanh phui những scandal, can dự vào chuyện nhân sự, chỉ trỏ mắng chửi về chiến thuật, lối chơi, và châm biếm như cơm bữa những ngôi sao vô dụng. World Cup và EURO thường là dịp để các tờ báo ủng hộ đội tuyển nước mình, nhưng người Anh thì ngược lại: đây là dịp họ “chửi” tợn nhất.

Và bỗng nhiên khi đội tuyển Anh hạ gục đối thủ truyền kiếp Đức, một ứng cử viên lớn cho chức vô địch, thì người Anh bỗng nhận ra: họ có một đội bóng không tồi. Khi Sterling một lần nữa khai thông thế bế tắc, anh cho tất cả thấy một lần nữa mình có thể làm gì. Khi Harry Kane bị nghi ngờ nhất, anh đã nổ súng. Trên ghế HLV, khi Southgate tung Grealish vào sân đúng thời điểm tuyển Anh cần khoan phá nách phải đội Đức và thành công với hai bàn thắng, ông cũng nhắc lại cho các đồng bào của mình biết rằng trực giác của mình tốt thế nào.

Những khoảnh khắc bình thường

Trước đây, đội tuyển Anh thường bị đè bẹp bởi sức ép này. Truyền thông đã phác họa họ như những ngôi sao triệu phú đàng điếm, đến giải chỉ để làm mọi người thất vọng. Nhưng nền báo chí lá cái của người Anh cũng quên rằng chính họ đã thổi phồng những ngôi sao này hàng ngày, trước khi vùi dập họ không thương tiếc. 

Đêm qua, đội bóng của Southgate dường như đã chạm được một cột mốc nhỏ nào đó: họ đá tại Wembley, với những sức ép quen thuộc từ nền truyền thông thù địch quê nhà, nhưng vẫn giữ được sự bình tĩnh, tỉ mỉ và cẩn trọng. Hôm qua, đội tuyển Anh đá bóng đúng với tính cách của Southgate, và 5 năm âm thầm của ông cùng với Tam Sư: không có sự ngẫu hứng, phá cách, nhưng rất nhiều nỗ lực. Chiến thắng này không phải là thành quả của những phút thăng hoa, mà là kết tinh của việc làm tốt những điều rất cơ bản của bóng đá. Như là tinh thần tập thể. Sự kiên trì. Và tính nhẫn nại.

Hành trình của Kane là hình ảnh tiêu biểu của đội tuyển Anh lúc này: một ngôi sao lúc nào cũng đứng trên mặt đất, với xuất phát điểm khiêm tốn, nhiều lần phải thất vọng với chính bản thân mình, sống quen với những chỉ trích vô lý, để làm tốt việc của mình. Một nhà thể thao có tố chất bình thường giờ đang đứng trước những cột mốc vĩ đại, chỉ nhờ cặm cụi làm việc. Quá hiếm với thời đại của những khoe mẽ, lại là ngôi sao của một nền bóng đá vốn thường trống dong cờ mở và thồi phồng mọi chuyện.

Nhưng hôm qua, người Anh cũng làm những việc đơn giản như Kane: họ thắng không phải bằng những khoảnh khắc phi thường nào cả, mà chỉ với những pha bóng cơ bản, nhưng lặp đi lặp lại, với sự kiên nhẫn và nghị lực. Những lời chỉ trích ném xuống, những người như Kane hay Southgate dường như sẽ không đáp trả, mà chỉ nhặt lên, đặt sang một bên, và tiếp tục công việc của họ. Cứ thế mà đi, dù có lúc phải cúi mặt đi chăng nữa.

Cuộc chiến với chính nền truyền thông giật gân này còn căng thẳng hơn 90 phút với một trong những kình địch bậc nhất lịch sử là Đức, nhưng Southgate đã sống sót 5 năm qua, và Kane hay Sterling cũng đã vượt qua những thời điểm khắc nghiệt nhất. Họ thi đấu dưới sức ép này, không phải với nỗ lực gồng mình để chứng tỏ, mà bằng một sự thoải mái với tất cả những điểm mạnh lẫn điểm yếu của mình. 

Một nền truyền thông hời hợt dường như sẽ không bao giờ nhìn ra những khía cạnh sâu sắc này: nó không có kịch tính, sự giật gân, hay hào nhoáng cần thiết. Nó quá đơn giản để nắm bắt, và kể lại để thỏa mãn sự hiếu kỳ. Nhưng nó cũng khốc liệt, có cả hổ thẹn và đau đớn, lẫn vinh quang và tự hào. Cũng đẹp như bất kỳ khoảnh khắc hào nhoáng nào. Chỉ có điều, người ta cần phải bình thản và bao dung hơn, để có thể nhìn ra điều đó.

Hôm qua, đội tuyển Anh đã chơi một thứ bóng đá “đẹp”, theo cách riêng như thế.