Billiards Snooker hé lộ lỗ hổng của các Liên đoàn Thể thao quốc gia

Nguyên nhân sâu xa khiến Liên đoàn Billiards Snooker châu Á đình chỉ hoạt động của Liên đoàn Billiards Snooker Việt Nam xuất phát từ lỗ hổng trong mô hình quản lý liên đoàn, hiệp hội thể thao quốc gia hiện tại của Việt Nam, đồng thời tiềm ẩn không ít mối nguy trong tương lai.

Chỉ trong ít ngày, Billiards Snooker đã thành câu chuyện được nhắc đến nhiều nhất thay vì bóng đá hay Olympic. Câu chuyện bắt nguồn từ việc các cơ thủ Việt Nam bị Liên đoàn Billiards Snooker châu Á (ACBS) cấm thi đấu với lý do Liên đoàn Billiards Snooker Việt Nam (VBSF) tổ chức giải không do ACBS cấp phép. VBSF cũng bị ACBS đình chỉ hoạt động.

Nhưng sau đó, một nhân tố khác lại xuất hiện: Liên đoàn Billiards Snooker Hà Nội (HBSF). Đơn vị này khẳng định ACBS không có căn cứ đình chỉ VBSF, cũng như cấm các cơ thủ Việt Nam vì những giải đấu "trái phép" do HBSF tổ chức, không phải VBSF. Ngoài ra, HBSF không phải thành viên của ACBS, nên họ có thể tổ chức giải mà không bị cấm.

Để hiểu rõ hơn câu chuyện, chúng ta cần hiểu về mô hình quản lý thể thao chung tại Việt Nam. Dù là thể thao thành tích cao hay thể thao quần chúng, các môn này được quản lý bởi hai thành phần. Thứ nhất là các Đơn vị trực thuộc nhà nước. Thứ hai là các Tổ chức xã hội, nghề nghiệp.

Ở cấp độ nhà nước, đơn vị quản lý cao nhất các môn thể thao là Cục Thể dục Thể thao. Tại địa phương, đơn vị quản lý là Sở Văn hóa Thể thao, phía dưới có Trung tâm Huấn luyện và Thi đấu TDTT. Trong khi đó, Tổ chức xã hội, nghề nghiệp được hiểu là Liên đoàn, Hiệp hội thể thao.

Theo Luật Thể dục Thể thao số 77/2006/QH11, được sửa đổi, bổ sung bởi Luật số 26/2018/QH14, Liên đoàn thể thao quốc gia là tổ chức xã hội - nghề nghiệp về một môn hoặc một số môn thể thao và được gia nhập liên đoàn thể thao quốc tế tương ứng. Tuy nhiên, Liên đoàn thể thao quốc gia chỉ là tổ chức xã hội - nghề nghiệp, không có thẩm quyền "ra lệnh" cho cơ quan quản lý nhà nước.

Đây chính là một trong những lỗ hổng khiến quyền hạn của các Liên đoàn thể thao quốc gia bị hạn chế. Lỗ hổng này chỉ thực sự lộ ra khi xuất hiện Liên đoàn Billiards Snooker Hà Nội, cũng như một đơn vị cấp phép tổ chức đăng cai giải Billiards quốc tế là Sở Văn hóa Thể thao Hà Nội.

Nếu HBSF, một đơn vị không trực thuộc ACBS, có thể thoải mái tổ chức các giải đấu quốc tế dưới giấy phép được cấp từ địa phương, câu chuyện được đặt ra ở đây là: Sự tồn tại của Liên đoàn Billiards Snooker có ý nghĩa gì? VBSF có quyền hạn ra sao trong việc quản lý HLV, VĐV và các giải đấu quốc gia, cũng như hợp tác quốc tế?